Blog
TEKNOLOJİ OKURYAZARLIĞI
- 3 Haziran 2023
- Yayınlayan: Elif Ünal Pekçetin
- Kategori: Genel
Son zamanlarda sosyal medyadan utanır hale geldik. Çok affedersiniz biz çocukken poşetle dergilerde satılanlar şu an sosyal medyada her türlü mecrada ‘normal’ olarak sunulmakta. Benim için ahlak önemli ve toplumların nesillerin böyle yozlaştırılmasına sessiz kalırsam vicdanım rahat etmiyor. Sanal dünya bir çok bilgiye hızlıca ulaştığımız bir mecra faydalı yanları da var kabul ediyorum.
Ancak bugün Chatgpt İtalya’da yasaklandı. Bence doğru yerinde bir karar. Diğerlerinin emeğinin kopyala yapıştır ile kitlelere sunulması, sunulurken de şirketlerin devletlerden daha güçlü hale gelmesi sadece biz vatandaşlar değil devletler için de tehlikedir.
İnternet devleri milyarlarca dolar reklam geliri elde etmek için ahlaki değerlere bakmaksızın ki -maalesef günümüzde iyilik, güzellik prim görmüyor. Adeta bazı ortamlarda ahlaklı davranmak ayıp sayılmaya başlandı. – her türlü edepsizlik normalleştirildi. Özel TV kanallarında yayınlanan tüm içerikler +18 ve intihar, uyuşturucu, argo gibi ahlak dışı olayları ‘Özgürlük’ adı altında sunmaktadır.
Ben anne, iş kadını, vatandaş olarak bu durumdan şikayetçiyim. Youtube ben de kullanıyorum. Çamaşır makinesi bozulduğunda dahi youtube videosu izleyip, makineyi tamir etmişliğim var. Bu tarz bilgi paylaşımları belki güzel ancak insanların modunu düşüren, toplumda kin, nefret, ahlaksızlık uyandıracak içeriklerin bebeklikten itibaren herkes tarafından ulaşılabilir olması önemli bir sorun.
Eskinin zengini bugünün fakiri olmasına rağmen insanlar sosyal medyada gördükleri yozlaşmış yalan hayatları gerçek sanıp, daha fazla tüketmeye yönlendirilmektedir. Bu dünya kaynaklarının tükenmesine de sebebiyet vermektedir. Daha fazla tüketmek isteyen insanın önünde hiçbir bariyer duramaz. Daha fazlasını isteyen insan ve toplumlar her türlü kötülüğü de normal sanarak yapabilirler.
Bu tarz mecraların içeriklerinin denetlenmesi, zararlı olanlara filtre getirilmesi gerekiyor. Ancak insanların tek tek başına tabii ki asker koyamazsınız bunu da düşünüyorum. Ancak Kamu Spotları ile bu tarz mecraların zararlarını anlatan içerikler yayınlanabilir.
Sosyal Medya bence şu an çığırından çıktı. İnsanlar şirket açmadan satış yapıyorlar. Yetkin olmadıkları konularda görüş beyan ediyorlar.
Sizden ricam lütfen çözüm önerileri olarak şunları paylaşalım, yakın çevremize uyguyalım ve yayalım!
1. Bu mecralarda satış yapacak kişilerin şirket belgelerini sisteme yüklemesi zorunluluğu getirilmeli. Satışlara karşılık fatura kesme zorunluluğu olmalı.
Örneğin sosyal medyada işletme kurmak isteyen bir kişi mükellef olma zorunluluğunu yerine getirmeli. Aksi taktirde alışveriş yapmayalım.
2. Kişi, firmaların yetkinlikleri ispatlanmalı.
Örneğin sosyal medyada herkes her konunun uzmanı gibi kendini pazarlıyor. Bu bilgilere nereden sahip? Hangi okuldan mezun? Kaç yıldır bu işi yapıyor? Tüm bunları kanıtlayacak belgeleri sisteme yüklemeli.
3. Çocuklarımız en büyük tehlikede! Momo gibi şiddet, korku, ahlaksız içeriklerin derhal kaldırılması ve filtre konulması için tüm dünya bu tarz içeriklere yasak koymalı. Bunlar normal değil ancak maalesef çocuklarımız normal sanıyor.
4. Biz komşumuz açken uyumayan, çok kazandığımız gün komşu esnaf siftah yapmamış ise, müşteriyi yan esnafa yollayan bir millettik. Şimdi sosyal medyada ‘Bak burayı gezdim. Bak şunu yedim diye’ alan var alamayan var düşünmeden insanların gözüne sokmayı en kötüsü de bunu normal sanmayı ne zaman öğrendik? Bunlar yüzyılımızın zehirleridir. Tatlı zehirler. Aynı kapalı kutudaki gıdalar gibi… yenerken haz veren ama insanı şişmanlatan, sağlıksız kılan E içerikli ürünler… Bu açıdan lütfen okullarımızda ‘Teknoloji Okur Yazarlığı’ eğitimleri verilsin. Belki ağır bir şey ama ‘Teknoloji Okur Yazarlığı’ sertifikası olmayana internet sağlanmasın. Mecburi tutulsun. Çocuğunuzu, komşunuzu, arkadaşınızı uyarın, öğretin, gösterin.
5. İnternette her gördüğü şeyi gerçek sanan, günümüz insanı doktor, avukat, tamirci aklınıza her ne meslek geliyorsa artık ‘Bilmiyorum’ demeyi unuttu. Sosyal medyada iki tane post okuyan insanlık kendini okur yazar sanıyor. O bilgileri de sanki gerçekmiş gibi etrafına yayıyor. Bugün bir kitap yazdığımızda bir bilgiyi paylaştığınızda kaynak göstermek zorunluluğunuz vardır. Ancak şu an sosyal mecra kaynaksız bir çok yalan yanlış bilgi ile dolu. Bu mecraya kaynak kullanma zorunluluğu getirilsin. Kaynaksız içerikleri okumayın, etrafınıza yollamayın.
6. Bu mecraların ciroları ve karlılıkları bugün bir çok ülkenin gelirinden fazladır ve maalesef artmaya devam etmektedir. Bu kontrolsüz ortamda güçlerine güç katmaktadırlar. O yüzden acilen tüm Dünya Liderleri ile denetimlerin, filtrelerin ve içerik üreticilerin kalitesi arttırılmalıdır. Aksi taktirde kanımca tehlike büyüktür.
7. Teknoloji bir lütuf olmaktan çıkmaktadır. ‘Kontrolsüz güç güç değildir.’ sözü hatırlanmalı. Acilen bulunduğumuz her alanda bu konuda denetimlerin gelmesi için istekte bulunulmalıdır.